Rejestracja nieruchomości w księdze wieczystej jest kluczowa dla zapewnienia przejrzystości i bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami. Procedura ta, regulowana ustawą o księgach wieczystych i hipotece, pozwala właścicielom na aktualizowanie stanu prawnego nieruchomości. W artykule przedstawiamy, jak dokonać wpisu do księgi wieczystej, jakie są związane z tym obowiązki i koszty.
Czym jest księga wieczysta?
Księga wieczysta jest publicznym rejestrem prowadzonym dla nieruchomości, przedstawiającym stan faktyczny i prawny nieruchomości. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (dalej jako UKW)
Księgi wieczyste zakłada i prowadzi się dla nieruchomości.
Nieruchomościami mogą być grunty, budynki trwale związane z gruntem lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (samodzielny lokal).
Jednocześnie, zgodnie z art. 2 ust. 3 UKW księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Wpis do księgi wieczystej jako właściciel
Aby dokonać wpisu do księgi wieczystej jako właściciel (lub osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) należy złożyć odpowiedni wniosek na dedykowanym formularzu.
Takim formularzem jest formularz o nazwie KW-WPIS, a jego wzór dostępny jest do pobrania na dedykowanej stronie Ministerstwa Sprawiedliwości i dostępny w budynkach sądów wieczystoksięgowych.
Wniosek kieruje się do Sądu Rejonowego, Wydziału Ksiąg Wieczystych (tzw. „sąd wieczystoksięgowy”), którego właściwość miejscową ustala się według miejsca położenia nieruchomości (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu). W wyszukaniu odpowiedniego po kątem miejsca sądu rejonowego może pomóc internetowa wyszukiwarka sądów.
Kiedy składa się wniosek o wpis własności do księgi wieczystej?
Z art. 35 UKW wynika, że
Właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej.
Co do zasady wniosek o wpis własności do księgi wieczystej składa się w momencie dokonania transakcji dotyczącej nieruchomości.
W przypadku umów zbycia nieruchomości zawartych w formie aktu notarialnego, wniosek do sądu o wpis do księgi wieczystej składa notariusz drogą elektroniczną, bezpośrednio po sporządzeniu aktu notarialnego. Na dokonanie wpisu do księgi wieczystej przez sąd czeka się zwykle od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy.
W przypadku zaś nabycia nieruchomości np. w drodze dziedziczenia, obowiązek złożenia wniosku o zaktualizowanie wpisów w księdze wieczystej spoczywa na spadkobiercy. Za niewywiązanie się z tego obowiązku grozi grzywna nakładana przez sąd po uprzednim pisemnym wezwaniu do złożenia odpowiedniego wniosku do księgi wieczystej.
Kto może dokonać wpisu własności w księdze wieczystej?
Jak zostało wskazane powyżej, wniosek o wpis własności do księgi wieczystej składany jest przez właściciela nieruchomości (osobę, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) lub może nastąpić za pośrednictwem notariusza.
Ile wynosi opłata za wpis własności do księgi wieczystej?
Aktem prawnym określającym opłaty związane z postępowaniem wieczystoksięgowym jest Ustawa z 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (UKSC).
Zgodnie z art. 44 ust 1 pkt 1) UKSC od wniosku o założenie księgi wieczystej pobiera się opłatę stałą w wysokości 100 zł.
Ponadto, należy liczyć się również opłata stałą w wysokości 200 zł od wniosku o wpis w księdze wieczystej prawa własności lub ograniczonego prawa rzeczowego – takiego jak spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Tego rodzaju wniosek zawsze bowiem towarzyszy wnioskowi o założenie księgi wieczystej (art. 42 ust. 1 UKSC).
W przypadku, gdy założenie księgi wieczystej zostanie zlecone notariuszowi, należy liczyć się dodatkowo z zapłatą taksy notarialnej, której maksymalna wysokość wynosić będzie 200 zł (+ VAT).
Kto płaci za wpis do księgi wieczystej?
Zasadą jest, że za wpis do księgi wieczystej płaci wnioskodawca, nawet jeżeli wpis dokonywany jest za pośrednictwem notariusza.
Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku o wpis własności do księgi wieczystej?
Do wniosku o założenie księgi wieczystej należy dołączyć wymagane dokumenty takie jak:
- Dokument potwierdzający prawa do nieruchomości (np. akt własności ziemi, akt notarialny umowy sprzedaży czy też postanowienie sądu o nabyciu spadku),
- Dokumenty stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości — może to być wypis z ewidencji gruntów, czy też wyrys z mapy ewidencyjnej.
- Dowód uiszczenia opłaty sądowej tytułem wpisu.
Ww. dokumenty należy złożyć w oryginalnych wersjach (lub też w poświadczonych odpisach), a w przypadku orzeczeń sądowych — powinny one posiadać klauzulę prawomocności.
Co jest ważniejsze wpis własności do księgi wieczystej czy akt notarialny?
Jako, że podstawą do dokonania wpisu własności do księgi wieczystej jest m.in. akt notarialny uznać należy, że akt notarialny ma znaczenie nadrzędne względem wpisu do księgi wieczystej. Księga wieczysta jest rejestrem publicznym, który prowadzi się w celu zapewnienia bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami.
Ile trwa wpis własności do księgi wieczystej przez notariusza?
Wniosek do sądu o wpis do księgi wieczystej składa notariusz drogą elektroniczną, bezpośrednio po sporządzeniu aktu notarialnego. Na dokonanie wpisu do księgi wieczystej przez sąd czeka się zwykle od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy.
Czy jest obowiązek wpisu do księgi wieczystej?
Zgodnie z art. 35 ust. 1 UKW wskazane jest, że:
Właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej.
Kierując się treścią przytoczonych przepisów wysnuć można wniosek, że założenie księgi wieczystej dla nieruchomości ma charakter obligatoryjny. Powyższe wynika z wykładni językowej i systemowej: ustawodawca bowiem nie wskazał, że księga wieczysta może być założona dla nieruchomości, lecz, że księga wieczysta zakładana i prowadzona jest dla nieruchomości.
Także w nauce prawa postuluje się, aby księgi wieczyste były powszechne, czyli obejmowały wszystkie nieruchomości położone w Polsce. Niemniej, powyższy obowiązek założenia księgi wieczystej w praktyce nie istnieje. Jest tak, ponieważ księgi wieczyste zakładane są co do zasady na wniosek właściciela nieruchomości. Tymczasem, brak jest przepisu, który nakładałby na właściciela nieruchomości określony termin na założenie księgi wieczystej, a sam wpis prawa własności w księdze wieczystej ma charakter wyłącznie deklaratoryjny.
Niemniej, należy pamiętać, że zgodnie z art. 36 ust. 4 UKW:
Sąd może wymierzyć opieszałemu właścicielowi grzywnę w wysokości od 500 do 10 000 zł w celu spowodowania ujawnienia prawa własności. W razie ujawnienia prawa własności nieruchomości, grzywny nieuiszczone mogą być umorzone w całości lub części.
Podsumowując, wpis do księgi wieczystej jest niezbędnym krokiem dla każdego właściciela nieruchomości, aby zapewnić bezpieczeństwo prawne i przejrzystość obrotu nieruchomościami. Procedura ta, choć formalna, chroni interesy zarówno właścicieli, jak i potencjalnych nabywców.
OBSERWUJ NAS: